Wij zijn Mariëtte en Gies Voorburg. Samen met onze drie kinderen Janco (6), Eline (4) en Rens (2) wonen we in Stoutenburg, in het buitengebied van Leusden. We hebben een eigen moestuin, composteren en scheiden alles. Het afgelopen jaar zijn we steeds bewuster (en meer biologisch) gaan winkelen. Dat is natuurlijk goed qua dierenwelzijn en voor de aarde. Toch puilt onze vuilnisbak nog iedere week uit. Daarom zijn we ook de uitdaging aangegaan van de club van 100-100-100. Dat betekent dat 100 huishoudens, 100 dagen lang, 100% afvalvrij proberen te leven. In deze blog geven we een humoristische kijk op de veranderingen voor ons gezin en de uitdagingen die we tegenkomen. Hoe kun je zonder al te primitief gedoe een leuk leven leiden en tegelijk ook rekening houden met het milieu? De challenge duurt van 1 december tot 10 maart 2017.

Leuk als je met ons meedenkt, meeleeft en tips geeft. Laat dus gerust je reactie achter!

Bij ons thuis is het begin van het jaar altijd een drukke periode. Niet alleen zijn onze beide jongens jarig, maar ook op het werk trekt alles extra aan. Maar het gaat lekker; de hoeveelheid afval mindert nog steeds! Ruim over de helft van de challenge is onze beste score op de afvalmeter 150 gram restafval. Toevallig deze week én zonder verjaardagen, maar niet gek voor een week uit het leven van een gezin. Na twee maanden is de vuilniszak dan ook pas voor de helft gevuld.

Plastic-politie

Ook de PMD-container is sinds de invoering voor de kerst nog niet aan de straat geweest. Toch vult die zich rapper dan gehoopt. Reden voor ons om een extra tandje bij te zetten om de hoeveelheid plastic verder terug te dringen. We zijn in een soort constante staat van oplettendheid… Ondanks de tasjes-tax zijn verkopers zo gewend om alles voor je te verpakken dat je – voor je het weet – weer thuis komt met een berg zakjes. Nu gebruiken we die gerust nog een keer, maar het is wat onnodig als je gewoon een mand en linnen tasjes bij je hebt. Om over onzinnige verpakkingen nog maar te zwijgen… Wat doen die tomaten op een schaaltje in een plasticje?

Vorige week hebben we dan eindelijk een volgende stap gezet in het doorbreken van ons afvalpatroon: we hebben de voorraadlade bestudeerd. Een grote chaos aan plastic verpakkingen, doosjes en kant-en-klare zakjes die we niet snel zullen gebruiken. De onoverzichtelijkheid van onze voorraad weerhield ons er tot nog toe van alles ‘los’ te kopen. Maar nu zijn we naar de Zweedse gigant getogen om die handige weckpotten te halen (waarom het dan opeens Korken moet heten;-). De doorzichtige deksel geeft direct een blik op de inhoud. De beschrijvende en vrolijke etiketten doen de rest om zonder misgrijpen bloem, rijst en bonen te pakken.

Voorraad 3.0!

Sindsdien kopen we bij voorkeur verpakkingsloos. De markt heeft er een goede klant bij. Maar ook De Nieuwe Graanschuur kan op vast bezoek rekenen. Hagelslag en pindakaas verdwijnen rechtstreeks in de voorraadpot (in dit geval geen weck) en andere ingrediënten worden direct vanuit silo’s getapt. Ja, dat kost meer bewustzijn en wat fietsritjes extra. Maar het levert je gezellige nieuwe contacten op, veel verse en smakelijke ingrediënten, maar bovenal veel minder (herbruikbaar) afval!

Net voor de kerst deelde de gemeente Leusden nieuwe containers uit. Naast de bestaande GFT-container voor composteerbaar afval, stond er een nieuwe papiercontainer, container voor restafval en PMD-container op de groene verlanglijst voor de burgers.

Als de containers voor komen rijden, schrikken we even… Wat een joekels! De tuin van een rijtjeswoning is straks voor de helft bezet met containers… En wat is eigenlijk het signaal dat je hiermee afgeeft? We moeten niet alleen beter scheiden, maar toch ook MINDER afval proberen te produceren, toch?

Nu we zelf het afval zo lekker scheiden, is er van het restafval maar weinig over. Met een blik op de containers zijn we daarom des te blijer dat we (iets overmoedig) alleen de PMD-container hebben besteld.

Scheiden vooruitstrevend?

Tijdens het jaarlijkse ‘kerst’diner met vrienden – niet per definitie rond kerst, maar vooral als de datumplanner overwegend groen kleurt – worden we nog maar eens op de feiten gedrukt. Iedereen neemt een gerecht voor zijn rekening, van amuse tot dessert. Hoewel alle gangen eigenhandig gemaakt zijn, ontstaat er tijdens de voorbereiding een overvloedige hoeveelheid verpakkingen. “Verschillende afvalemmertjes? Gedoe!”, klinkt er massaal uit de kelen van de generatie X. Bij het horen van zoveel onwil, slikken we prompt ons voornemen in om het afval retour te geven en staan wij de day after alsnog alle verpakkingen te sorteren… Daar zakken we in onze ranking op de afvalmeter!

Maar ook tijdens onze vakantie op een van de waddeneilanden, blijkt maar weer eens dat onze gemeente het nog lang niet zo gek met het milieu voorheeft. Hoewel Terschelling vol op duurzame energie inzet, wordt het afval gereduceerd tot rest, glas en papier. We hebben in een week tijd dan ook meer restafval geproduceerd dan in de hele 100-100-100-periode bij elkaar. Maar om alle plastic, blikjes en drinkkartonnen – naast de backpack en drie kinderen – via boot en trein mee naar huis te nemen, gaat zelfs ons te ver!

Een maand later zit onze PMD-container driekwart vol, terwijl de grijze afvalzak voor restafval opvallend leeg blijft. Hoewel het scheiden van afval beter is dan niets van de grondstoffen te herwinnen, worden we nogmaals gesterkt in ons voornemen om alle verpakkingen te beperken. Op een afvalvrij 2017! Dat we die mooie, nieuwe PMD-container maar eens per half jaar aan de straat hoeven te zetten!! Wordt vervolgd

Wij beschikken al jaren over de luxe van een eigen moestuin bij huis. Toch kopen we natuurlijk ook wel groenten en fruit in de supermarkt. Nu we de challenge zijn aangegaan, is de hardplastic verpakking van de druiven definitief uit den boze. We kopen voortaan zoveel mogelijk los. De caissière van supermarkt staat de eerste keer nog wat raar te kijken als we drie losse tomaten met een stickertje op de lopende band leggen. Maar we beginnen al rap professioneel afvalbespaarders te worden, dus nemen tegenwoordig zelfgemaakte katoenen zakjes mee. Deze heeft Mariëtte simpel in elkaar gezet onder de naaimachine. Het ziet er nog gezelliger uit ook als je gaat winkelen!

Via de opdrachten van 100-100-100 wordt ons al weer een volgende uitdaging aangedragen. Want niet alleen de verpakkingen rondom voedsel zijn afval, maar misschien is het weggooien van eten wel dubbel belastend. Dan heb ik het niet over de kromkommer; zelfgeteelde groenten worden per definitie krom geboren of met een schoonheidsfoutje afgeleverd, dus daar kijken we niet meer van op. Nee, dan heb ik het over eten dat je te veel in huis haalt of dat door gewijzigde planning langer ligt dan goed voor het eten is. Het gebeurt ons nog weleens dat een file roet in (de voorbereidingstijd van) het eten gooit of dat er plots eten via familie aan komt waaien… Daar kun je de boodschappenlijst niet op plannen. En elke dag naar een winkel rennen is zo buitenaf ook geen optie!

Smakelijk eten met THT-restjes

Wij zijn niet bang voor het overschrijden van de Tenminste-houdbaar-tot-datum, maar zodra er plekjes op vers voedsel komt, moet je niet meer wachten. Voor dat soort voedsel-deadlines heb je een aantal recepten nodig die je op stel en sprong kunt gebruiken. Naast een pasta of ovenschotel doet het groentebuideltje het goed bij ons in het gezin. Eigenlijk kun je er alles in stoppen wat je wilt, zolang het maar niet te vochtig wordt.

Neem bijvoorbeeld tomaten, champignons, tempeh of kip, wortels, ui, … Alles wat op moet wok je in de pan beetgaar (eerst beginnen met het vlees-vervangende- ingrediënt) en kruid je naar smaak. Vervolgens rol je een plakje bladerdeeg uit en schep je twee eetlepels ‘restjes’ op het midden. Daar bovenop leg je bijvoorbeeld een plakje rozemarijn geitenkaas, kruidenkaas of een grote theelepel smeerkaas. Vervolgens vouw je de hoeken van het bladerdeeg naar elkaar toe zodat het dichtgevouwen envelopje wordt. 14 minuten in de oven en klaar. Supersnel en voor ons des te belangrijk: geliefd bij kinderen.

Een identiek recept hebben we van gevuld brood. Ook daarvoor geldt dat de ingrediënten niet te nat moet zijn. Wij vinden gekruid gehakt (of vegetarisch gehakt) hierbij lekker. Maak het brooddeeg zoals gebruikelijk, rol het deeg uit, klap deze open tot enkele centimeters over de rand van een groot bakblik, gewokte restjes erin, deeg dichtvouwen tot een brood en hup 25 minuten in de oven. Om beide kanten gaar te krijgen, keren we het brood halverwege eventjes om in het bakblik, want door het vocht wil dit weleens moeilijker gaan.

We gaan goed! Deze week was ons restafval slechts 1 kg. En dan nog met name omdat we een stel lekke rubberen kinderlaarzen kwijt moesten…

De afgelopen dagen hebben we wat afgeteld! Volgens de weekopdracht van 100-100-100 moeten we inventariseren hoeveel verpakkingen we per dag openen. In de praktijk zijn dat elke dag wel enkele drinkkartons melk of karnemelk en een stuk of wat plastics rondom etenswaren. Op het forum wordt gerept over de vele enkelstuks verpakkingen, maar thee trekken we in het gros van de gevallen sowieso met een thee-ei en losse bladeren. Dus onze telling valt eigenlijk reuze mee. Tenminste… als Sinterklaas niet in het land zou zijn!

De meeste schoencadeautjes zijn per definitie vervuilend. Made in China is het vaak in de trant van veel verpakking, weinig inhoud! Van de week hebben we gelukkig ontdekt dat puur aluminiumfolie gewoon hergebruikt kan worden. Sint voelt zich meteen minder bezwaard om chocolade pietjes in de schoenen te stoppen… Maar ook de gevulde schoentjes uit de supermarkt – waar ik van de week over sprak – gaan tegenwoordig steevast vergezeld van plastic verpakkingen. Waar is toch die tijd dat we een mandarijn kregen en we de smaak van taai snoepgoed nog konden waarderen?

Sint heeft ons huisje aangedaan

Wat hebben we genoten van pakjesavond. Het was niet alleen gezellig, maar de kinderen en wijzelf zijn weer vreselijk verwend. Buiten wat lawaaierig plastic speelgoed, hebben we toch vooral veel duurzame cadeaus gehad. Maar wat een afval! Surprises die niet meer bij oud papier passen, uitgebreide verpakkingen rondom nieuwe spullen etc. Mariëtte en ik keken elkaar even aan… en lieten het afval bij opa en oma staan (hè dat rijmt!)!

Alsnog hebben we natuurlijk meer afval dan we in normale weken zonder die invasie aan nieuwe spullen zouden hebben, dus vonden we deze frauduleuze beïnvloeding van de afvalmeter te verantwoorden 😉 Met de zondag als voorlopig dieptepunt met een afvaltelling van 17 stuks. Met dank aan Sint! Wat zal onze afvalbak blij zijn dat deze afvalverspreider weer naar Spanje is!

Domper van deze week: de supermarkt-leverworst die we per ongeluk tussen de zoetigheid buiten de koelkast hadden bewaard; konden we direct weggooien. Dubbelop zonde. Kun je de worst (ontdaan van het plastic hulsje) dan bij gft gooien?

Als we de omschrijving lezen van 100-100-100 zijn Mariëtte en ik eigenlijk een beetje teleurgesteld. De bergen aan plastic bakjes en verpakkingen worden gescheiden namelijk niet als afval gezien, maar als herwinbare grondstoffen. Nu waren we al behoorlijk fanatiek en zat er niet veel plastic in de gewone vuilniszak, maar toch bracht ik elke week wel een grote tas (!!) met plastic naar de ondergrondse PMD container bij ons in het dorp (PMD= plastic, metaal/blik en drankenkartons). We hebben de lat dus nog wat hoger gelegd en willen ook de herwinbare grondstoffen beperken. Want gerecyclede bloempotjes heb je op een gegeven moment ook wel genoeg, toch?

We beginnen de challenge meteen met een meevaller. Rens, onze jongste van twee, is namelijk net zindelijk geworden. Overdag, maar ook ‘s nachts. Daar gaan de eerste 5 kg afval per week! Hadden we dat maar tijdens de 100-100-100 editie gehad… Dat zou punten hebben gescoord in de afvalmeter!

Als we aan de vooravond van de challenge virtueel de vuilniszak doorspitten, komen we vooral verpakkingen en chipszakken tegen met zo’n glimmende binnenkant. Dat worden saaie avonden zonder snoepen… En wat dacht je van al die ongevraagde verpakkingen van online bestellingen en cadeautjes in deze tijd? We zien spontaan op tegen de gezellige pakjesavond, het heerlijke maar uitgebreide kerstdiner, vuurwerk op nieuwjaarsdag en de twee verjaardagen aan het begin van het jaar!

Als we de afvalwijzer echter doorlezen hebben we gelukkig ook meevallers. Er is veel meer her te gebruiken dan gedacht. De tube tandpasta hoeft bijvoorbeeld niet in de vuilnisbak. En ook versleten sokken – die bij ons in bosjes in de afvalbak lijken te verdwijnen – blijken herbruikbaar. Zolang droog en schoon, mag dat gewoon in de bak voor kledinginzameling.

Wij hebben zin in de uitdaging. Hopelijk vinden de kinderen het na 100 dagen ook nog steeds leuk!

PS: Bij het schrijven van dit stukje zit Rens gezellig een schoentje in te kleuren dat we straks bij een grootgrutter inleveren voor een lekkere inhoud van Piet. Laat ‘ie nu net op de eerste dag van de challenge een viltstift slopen! Zonde natuurlijk, maar is dat nu plastic of restafval??